در عمل جراحی فک که جراحی ارتوگناتیک (Orthognathic) نام دارد، ناهنجاری های استخوان فک یا ناهمراستایی آنها اصلاح می شود و در نتیجه فک و دندانها عملکرد بهتری خواهند داشت. اصلاحات فک میتواند به بهبود توازن و زیبایی صورت نیز کمک کند. در صورتی که مشکلات فک دارید که با درمان ارتودنسی به تنهایی، اصلاح نمی شوند عمل جراحی فک گزینه اصلاحی مورد نیاز شماست. در بیشتر این موارد براکت (ارتودنسی) نیز به دندان ها متصل می شود تا نتیجه بهتری حاصل شود. براکت ممکن است پیش از جراحی فک و یا در دوره بهبودی پس از جراحی فک (تا زمانی که بهبودی و همراستایی دندانها کامل شود) استفاده شود.

جراحی فک

امروزه زیباجویان زیادی برای اصلاح نقایص صورت و چهره خود عمل های زیبایی بسیاری را انجام می دهند؛ یکی از جراحی هایی که می‌ توان به آن اشاره کرد جراحی فک است. انجام جراحی فک برای بهبودی حالت دهان، دندان و فک در ناحیه صورت می باشد. زیرا دهان و دندان از مهم ترین بخش های بدن است که می تواند آسیب های جدی به زیبایی و سلامتی افراد در اثر داشتن نقص وارد کند.

علاوه بر اهداف و انگیزه زیبایی، جراحی فک به دلایل مختلفی ممکن است انجام شود. این جراحی می تواند با توجه به تشخیص دکتر متخصص دندان پزشکی انجام شود و یا در اثر آسیب هایی که از طریق عوامل بیرونی به ناحیه فک، دهان و دندان وارد شده است، توسط دندان پزشک و با حضور بهترین جراح فک و ارتودنتیست انجام شود.

برخی از دلایلی که جراحی فک می تواند به آنها کمک کند عبارتند از:

• ‏تنظیم دندان نیش‏
• ‏اصلاح شرایطی که بر ‏‏تقارن صورت تاثیر‏‏ می گذارد‏
• ‏اصلاح اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)‏ و کمک به کاهش درد ناشی از این اختلالات
• ‏ترمیم یک آسیب یا وضعیت مادرزادی مانند ‏‏شکاف کام
• ‏جلوگیری اختلاف تراز دندان ها و اسیب به داخل دهان ‏
• ‏ساخت فعالیت هایی مانند گاز گرفتن، جویدن، یا بلع آسان تر‏
• ‏پرداختن به مشکلات تنفسی، ‏‏مانند تنفس دهان‏‏ و ‏‏آپنه انسدادی خواب

اقدامات صورت گرفته در مراحل مختلف جراحی فک و صورت

از آن جا که علت انجام جراحی فک در موارد مختلف متفاوت است و در نتیجه آماده سازی بیماران قبل از عمل جراحی و مراحل جراحی افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. با این حال در بیشتر افراد اقدامات زیر انجام می شود:

۱. قبل از عمل جراحی

قبل از جراحی فک، یک متخصص ارتودنسی تراز هایی روی دهان و دندان بیمار قرار می ‌دهد و تراز دندان ‌های بیمار را در طول مدتی ثابت معلوم و مشخص می کند. از کارهای دیگری که قبل از عمل جراحی بر روی بیمار انجام می شود می توان به قالب گیری از دهان و دندان، عکس با استفاده از اشعه ایکس و اندازه گیری ابعاد دهان و صورت اشاره کرد که توسط پزشک متخصص انجام می شود.

همچنین ممکن است در برخی موارد از فک، دهان و دندان فرد بیمار مدل سازی سه بعدی روی کامپیوتر انجام شود تا جراح  دید عمیق تر و باز تری نسبت به فک، دهان و دندان  فرد بیمار داشته باشد.

۲. در طول عمل جراحی

جراحی فک با استفاده از بی هوشی کامل انجام می شود، در نتیجه فرد بیمار در طول انجام عمل جراحی به صورت کامل بی هوش شده و در خواب عمیق فرو می رود. جراحی فک بین ۲ الی ۵ ساعت طول می کشد اما ممکن است این زمان با توجه به علت جراحی فک هر بیمار و درجه سختی جراحی هر فرد متغیر باشد.

‏برای انجام جراحی فک در مدل های مختلف بیشتر از برش ­هایی در داخل دهان استفاده می شود و در مواقع نادر ممکن است برش ­های کوچکی در خارج از دهان و روی پوست صورت و چانه ایجاد شود. در نتیجه به ندرت بعد از جراحی فک زخم های روی صورت یا چانه دیده خواهد شد.

پس از چند هفته ارتودنتیست ها برای تراز دندان های بیمار اقدام می ‌کنند تا حالت دندان ها با ساختار فک جدید مطابقت پیدا کند.

۳. بعد از عمل جراحی

بعد سپری شدن دوران استراحت در بیمارستان یا مراکز بهداشتی – درمانی و ترک بیمارستان جراح دستورالعمل های خاصی را برای غذا خوردن و موارد بهداشتی که باید بعد از جراحی رعایت شود به بیمار ابلاغ خواهد کرد. از موارد مهمی که جراحان و متخصصان به بیمار ابلاغ می‌ کنند این است که فرد باید میزان وجود هر کدام از عوارض را بررسی کند و در صورت عدم بهبودی به پزشک مراجعه کند.

بعد از عمل جراحی تورم و سفتی و ناراحتی در صورت و فک می ‌تواند ایجاد شود که این موارد با گذشت زمان از بین می رود. البته در این میان پزشک برای کاهش عوارض بعد از جراحی می تواند دارو هایی را برای بیمار تجویز کند.

در برخی موارد بی حس شدن لب پایین نیز در بیماران ایجاد شده است که این عارضه می تواند بعد از یک الی دو هفته یا یک ماه از بین برود اما در مواقعی نادر ممکن است دائمی باشد که این بی حس شدن به علت از بین رفتن عصب در ناحیه مورد نظر است.

مدت بهبودی در افراد مختلف متغیر است و  بهبودی کامل می تواند بین ۶ الی ۱۲ هفته طول بکشد.

خطرات جراحی فک

جراحی فک از جمله جراحی هایی است که ایمن و امن محسوب می شود اما همواره برای هر عمل جراحی خطراتی وجود دارد که باید مورد بررسی قرار بگیرند.

متقاضیان جراحی فک باید قبل از انجام جراحی با توجه به مشاوره که از دکتر جراح و متخصص می گیرند از خطرات جراحی آگاه شوند و تصمیم درست بگیرند. از جمله خطرات بالقوه جراحی فک عبارتند از:

• خونریزی بیش از حد‏ محل جراحی
• ‏عفونت ‏‏در محل‏‏ جراحی‏
• ‏آسیب به اعصاب فک‏
• ‏شکستگی‏‏ فک‏
• عود فک به موقعیت اصلی خود‏
• ‏درد جدید در مفصل تمپورومندیبولار TMj
• مشکلات با دندان نیش و یا همترازی پس از عمل جراحی، که می تواند یک روش درمانی اضافه تری نیاز داشته باشد.

از چه سنی انجام جراحی فک مناسب است؟

زمان مناسب برای انجام جراحی فک بعد از زمان بلوغ و اواخر نوجوانی است. در زمان نوجوانی فک، دهان و دندان در حال رشد بوده و بعد از زمان نوجوانی رشد فک، دهان و دندان به پایان می رسد، در نتیجه جراحی های زیبایی که در این زمان بر روی فک و دندان انجام می شود می تواند نتایج پایدار و همیشگی به دنبال داشته باشد.

برخی از جراحی ها ممکن است خطرات افزایش یافته نسبت به جراحی های دیگر داشته باشد.

انجام جراحی های زیبایی برای ناحیه فک خطرات بیشتری نسبت به جراحی های دیگر در خصوص بهبود و سلامت برای افراد دارد.